Woensdag is column-dag op Our House. Twee gastschrijvers uit de dancewereld vertalen – ieder in een eigen bpm – de hartslag van de scene. In de oneven weken lees je Denis Doeland, onderzoeker en data-expert. Dit keer zoomt hij in op de nieuwe ontwrichting van de digitale muziekmarkt, naar aanleiding van het momenteel zo geteisterde Beatport. “Pakt Spotify de streamingmarkt of is er nog een significante rol weggelegd voor andere marktpartijen?”
door Denis Doeland
Bijna 17 jaar geleden begonnen diverse platenmaatschappijen zich zorgen te maken over de wijze waarop muziek voortaan zou worden geconsumeerd. Het downloaden deed op dat moment zijn intrede.
Moord en brand riepen alle partijen. Muziekliefhebbers blijven toch cd’s kopen, om de verpakking, het artwork en de lyrics, zo probeerde de muziekindustrie de markt te laten geloven.
De eerste scheuren in het oude businessmodel van de muziekindustrie werden midden jaren ’90 door de dance al zichtbaar. Simpelweg omdat dj’s in principe op hun zolderkamer platen begonnen te mixen en op ‘party’s’ ten gehore brachten.
Tegelijkertijd begonnen duizenden radiostations op internet en kwamen online diensten vergelijkbaar met Beatport en Spotify op de markt, die wereldwijd muziek gratis aanboden en later verkochten. Ook waren er Napster- en Piratebay-achtigen waar de consument helemaal gratis ‘illegale’ muziek en films kon downloaden of streamen.
Het businessmodel van de muziekindustrie ging met deze ontwikkeling voorgoed op de schop.
De entree van streaming
Beatport maakte destijds deel uit van een nieuwe beweging. Het online verkopen van mp3’tjes verving oude technologieën als cd’s en vinyl. In de eerste 5 jaar van het bedrijf groeide het platform uit tot een marktplaats voor muziek voor een groot deel van de danceliefhebbers, naast concurrenten als Dance-Tunes, Juno en Traxsource.
Universal Music stelde eerder al dat de digitale verkoop de cd-verkoop voor het eerst inhaalde in 2013. Hoewel het algemeen bekend is dat de cd-verkoop daalt, is de daling van de verkoop van downloads een veel recenter fenomeen dat opvalt.
Grote muziekmaatschappijen als Universal Music Group, Sony Music Entertainment en de Warner Group hebben aandelenbelangen in Spotify en andere streamingdiensten genomen. Ze zetten volledig in op abonnementsdiensten om de digitale groei snel te continueren en de daling in de download-verkoop op te vangen.
Dagen zijn geteld
Vooral abonnementsdiensten en streaming nemen een vlucht, zo blijkt uit alle cijfers. De dagen van het ‘fysieke product’ en het ‘pay per download’-model zijn geteld. Toegang tot muziek is waar het over gaat.
Deze ‘digitale disruptie’ lijkt relatief nieuw. Slechts enkele industrieën hebben het vandaag de dag al doorgemaakt. Het meest duidelijke voorbeeld is de muziekindustrie, die dankzij digitale disruptie veranderde: meer dan een halvering van de ‘fysieke’ omzet in bijna 20 jaar tijd.
Inmiddels zet het businessmodel van Spotify de muziekindustrie opnieuw op zijn kop. Digitale disruptie heeft een vergelijkbaar effect bij andere media veroorzaakt.
Beatport wordt gewoon het platenwinkeltje op de hoek
Elke branche – hoe analoog, maar ook hoe digitaal dan ook – is gevoelig voor disruptie. Het is niet een kwestie of het gebeurt, maar steeds wanneer en door wie.
Nu al gaat het ‘pay-per-download’-model dat Apple op grote schaal introduceerde, het voornaamste model van Beatport, sneuvelen. Geen wonder dat Apple met iTunes gekke capriolen uithaalt aangaande exclusiviteit van albums, waarbij ze muziekmaatschappijen forceren tot een tijdelijke exclusieve release. De capriolen, die van korte duur zijn, hebben geen effect op de opmars van de streamingmarkt.
Wet van de remmende voorsprong
Spotify wordt vaak genoemd aangaande alles wat goed en fout is aan streamingdiensten, hoewel het in de VS kort concurrentie heeft van Beats Music, dat opgegaan is in Apple Music de streamingdienst van de iPod-uitvinder. Spotify, dat van origine een Zweeds bedrijf is, is de grootste digitale muziekabonnementsdienst ter wereld met op het moment van schrijven ongeveer 100 miljoen gebruikers. In Europa, in het bijzonder in Frankrijk, is Deezer een belangrijke speler.
Pakt Spotify de streamingmarkt of is er nog een significante rol weggelegd voor andere marktpartijen? Ik denk het laatste.
Al was het maar omdat Apple door het kopen van Beats, het binnenkort inlijven van Tidal en de komst van YouTubes muziekdienst de kans groot is dat deze twee bedrijven – met toegang tot respectievelijk ruim 400 miljoen en 800 miljoen gebruikers – sneller dan voorheen tractie zullen maken. En daardoor sneller aan betalende gebruikers zullen komen dan het geval was bij Spotify en Deezer. Het aanbod voor de danceliefhebber bij de meeste streamingdiensten is tegenwoordig meer dan voldoende.
Terug bij af
Beatport is, nu het geen koper voor haar platform kan vinden, terug bij waarmee ze begon: een webshop om dancemuziek te kopen. Zij heeft daarmee definitief het streaminglandschap verlaten.
Op het moment van schrijven heeft de in dance gespecialiseerde muziekdienst meer dan zes miljoen liedjes van meer dan 46.000 labels. In een gemiddelde week worden er 25.000 liedjes toegevoegd, op jaarbasis krijgen ze meer dan 40 miljoen unieke bezoekers.
>> Zie ook: COLUMN DENIS DOELAND – Zieltjes winnen voor DJ Mag Top 100 <<
Een getal waar je vraagtekens bij kan zetten. Immers zijn de klanten van Beatport dj’s en producers (red. volgens TopDeejays staan zo’n 30 duizend dj’s geregistreerd). Die gaan naar Beatport om liedjes te downloaden, of om te kijken welke liedjes ze illegaal moeten downloaden. Ze gaan er niet heen om muziek te luisteren. Een totaal ander doel dan gewone danceliefhebbers die andere muziekdiensten dan Beatport hebben uitgekozen.
De verschuiving binnen de muziekindustrie in de richting van een ‘ownership-free’ ervaring is vooral normaal voor jongere generaties, die omarmen nu eenmaal de voortdurende verandering. Zoals het zich nu laat aanzien zijn de laatste dagen van Beatport als muziekdienst van significante betekenis geteld. Met bijna 30 duizend potentiële klanten is zij in het digitale landschap gewoon ‘het platenwinkeltje op de hoek’ dat dancemuziek verkoopt aan dj’s en is zij voorlopig terug bij af.
