De dance-advocaat over artiestenmanagers: magie of illusie?

Achter de industrie van events, dj’s, labels en releases gaat een wondere, maar niet zo vaak belichte wereld van kleine lettertjes schuil: die van het recht. En Sander Petit alias De Dance-advocaat is daar als geen ander in thuis. Op de laatste maandag van de maand lees je op TIOH zijn column, waarin Sander – zelf ook dj – je meeneemt in zijn werk en wereld. In aflevering 3: artiestenmanagers.

Volgens de Amerikaanse muziekadvocaat en schrijver Donald Passman bestaat het team van een succesvolle artiest uit een aantal professionals: een manager, een advocaat, een agent en groupies (of fans). Niet om te preken voor eigen parochie (al kom ik uit het katholieke Zuiden van het land en kan dat daar best), maar ik sta wel achter dit lijstje. Ik zal je daarom in dit artikel uitleggen wanneer het tijd is voor een manager, hoe je die kiest en waar je op moet letten als je zakelijke afspraken maakt. Als advocaat zie ik zowel artiesten als managers in de verschillende stadia van hun carrière voorbij komen en daar is namelijk best wat van te leren.

Wanneer is het tijd voor een manager?

Als artiest ben je een bedrijf, maar waarschijnlijk voelt dit anders en heb je niet zoveel met “bedrijven”, want jij bent creatief. Je tijd gaat op aan creativiteit. Juist daarom moet je de tijd die je hebt efficiënt besteden. Een professioneel team helpt je daarbij. Dat kan ook een vriend of vriendin zijn, maar als je echt de volgende stap wil maken, dan moet dat voor jullie beiden gelden; bro’s become pro’s.

Het is in ieder geval tijd om nauwer te gaan samenwerken als jullie met elkaar een duurzame win-win-situatie kunnen creëren. Dat wil zeggen, als jij er meer aan verdient door een manager in te schakelen en als de manager genoeg verdient om zijn of haar werk voor jou te blijven doen. Ja, een manager kost geld, maar als het goed is, verdient die investering zich terug.

Hoe kies je een manager of artiest?

Het belangrijkste is dat er een klik is en dat jullie erop vertrouwen dat de samenwerking leuk en succesvol zal worden. Met andere woorden; er moet synergie zijn. Net dat stukje extra, net die twinkeling in iemand ogen en radartjes die gaan draaien als je aan creatieve- en zakelijke plannen denkt en bijna magische mogelijkheden ziet.

Als manager geldt natuurlijk dat je het gevoel moet hebben dat de artiest talent, discipline en doorzettingsvermogen heeft en er volledig voor gaat. Jij bent namelijk afhankelijk van hoe goed de artiest presteert.

Wat spreek je af over artiestenmanagement?

Ik kan een boek schrijven over de juridische aspecten van artiestenmanagement. De samenvatting zou er als volgt uitzien: Maak duidelijke afspraken, wees eerlijk en transparant en denk aan het einde van de samenwerking. Een duidelijke afspraak is een meetbare afspraak en geeft antwoord op de vragen wie, wat, wanneer en hoe.

Hieronder zal ik nog een aantal pro tips geven over jullie samenwerking en de afspraken die je daarover kan maken.

• Juridische constructie van de samenwerking

Allereerst is het goed om stil te staan bij de juridische constructie van een overeenkomst. Dat bepaalt namelijk hoe jullie afspraken in een wettelijk kader worden geplaatst. Dat kader kan ervoor zorgen dat er bijvoorbeeld regels gelden waarvan je niet zomaar mag afwijken. Met name bij een bemiddeling- of agentuurovereenkomst is dit het geval. Dit kent vele nuances en is specialistenwerk. De meest simpele oplossing is om jullie samenwerking als een ‘overeenkomst van opdracht’ te kwalificeren, waarbij de artiest de opdracht aan de manager geeft om managementwerkzaamheden voor de artiest te verrichten.

Bij artiestenmanagers is het belangrijk om een goede juridische basis te hebben in de vorm van een contract.

• Zorgplicht manager

In zo’n opdrachtrelatie heeft de opdrachtnemer een zorgplicht ten opzichte van een artiest. Een manager moet daarbij in beginsel de belangen van de artiest vooropstellen en die van zichzelf daaraan ondergeschikt maken. Dit werd onder meer bepaald door de rechtbank Amsterdam in de zaak tussen Afrojack en zijn voormalig manager. De manager eiste dat de DJ zich zou houden aan een eerder gesloten overeenkomst. Maar omdat de ex-manager Afrojack daarbij niet goed heeft geadviseerd, hoeft die de gemaakte afspraken niet na te komen. Wil je meer weten over de zorgplicht van een manager ten opzichte van een artiest? Lees dan hier meer over de zaak die speelde tussen Afrojack en zijn voormalig manager en hier het artikel dat ik over deze rechtszaak schreef.

Ook de zaak tussen Martin Garrix en Music All Stars Management (“MAS”) ging onder meer over zorgplichten in het kader van belangenverstrengeling. Garrix vond dat MAS een dubbele pet op had, omdat zij zou moeten adviseren over het sluiten van een goede platendeal tussen Garrix en Spinnin’ Records, terwijl Spinnin’ Records en MAS van de zelfde eigenaar waren. De zaak ligt nu voor bij de Hoge Raad, die daar waarschijnlijk in oktober 2021 een uitspraak over gaat doen. Mijn artikelen over deze zaak, met onder meer praktische tips voor artiesten en managers, kun je hier lezen.

• Managementvergoeding

Het maken van goede financiële afspraken is een belangrijk onderdeel van jullie samenwerking. Een manager krijgt doorgaans een percentage van de inkomsten van de artiest. Meestal ligt dit percentage tussen 10 – 25%. Het is daarbij heel belangrijk om vast te stellen wat er allemaal wel en niet onder die inkomsten worden gerekend en of daar bijvoorbeeld nog kosten vanaf gaan voordat tot een verdeling wordt overgegaan. Bedenk altijd; een percentage is een gedeelte van ‘iets’. Stel dus vast wat dat ‘iets’ voor jullie betekent en wie, wanneer en onder welke voorwaarden kosten van dat bedrag mag afhalen of verrekenen.

• Exit

Wees ook realistisch; hoeveel artiesten zitten nog bij de manager bij wie ze hun carrière zijn begonnen? De meerderheid niet, en dat kan allerlei verschillende redenen hebben. Maar goed, wel iets om over na te denken dus. Wanneer mag je opzeggen en gelden daar nog verdere vereisten of termijnen voor? Dit zijn afspraken die je nu kan maken, maar later minder makkelijk.

Tips en richtlijnen

Het gaat de reikwijdte van deze column te buiten om alle ins and outs van de relatie tussen de artiest en een manager te bespreken, maar gelukkig heeft het Music Managers Forum (’s wereld grootste professionele community van music managers) een handige code of practice opgesteld waarin je een aantal belangrijke richtlijnen en onderwerpen in terugvindt.

BAM popauteurs, de grootste belangenvereniging voor makers van popmuziek van Nederland, is sinds vrij recent een samenwerking met de Dutch DJ Foundation aangegaan. Een van de lovebabies die daaruit is voortgekomen, is een update van de checklist voor managementcontracten, die de “DDJF” al eerder had opgesteld.

Zowel de code of practice als de checklist zijn niet uitputtend, maar geven je wel genoeg handvaten om een goede eerste stap te zetten in het bespreken en vastleggen van een samenwerking tussen manager en artiest.

Magie en illusies

De samenwerking tussen een artiest en een manager kan magie opleveren. Één plus één is dan drie en soms wel vier of vijf. Beide partijen moeten daarvoor wel goed hun huiswerk doen en over genoeg zakelijk inzicht, talent, discipline en doorzettingsvermogen beschikken. Transparantie is daarbij key. Als meer dan één van die pijlers wankel is, dan kan de magie als snel veranderen in een desillusie. Zorg dat je dat moment voor bent en maak duidelijk afspraken over wat er gebeurt als het goed gaat, maar vooral ook wat er gebeurt als het niet goed gaat. Nu kun je die afspraken in alle redelijkheid maken, hoe awkward dat ook lijkt. Geloof me, als je ruzie met elkaar hebt, is het nog veel lastiger om met elkaar tot een redelijke uitkomst te komen.

Ik wens jullie veel magische momenten toe waarvan jullie beiden kunnen genieten vanuit het besef dat je dit alleen nooit was gelukt. Als ik daarbij kan helpen met betrekking tot het adviseren over en vastleggen van jullie afspraken, dan hoor ik het graag.