Dit najaar is het 30 jaar geleden dat housemuziek (en daarmee dance) doorbrak in Nederland. Dat wordt op het komende Amsterdam Dance Event onder meer gevierd met de release van een nieuw, internationaal boek van onze hoofdredacteur (dat je kunt winnen – zie onderaan). Aan de hand daarvan blikt This Is Our House in deze rubriek terug op de afgelopen decennia. Welke sleutelmomenten of -personen sprongen er het meest uit voor Zuid-Nederland? Deze week: de jaren ’90, waarin Eindhoven een van dé landingsplaatsen voor techno wordt.
door Mark Benthem
Er is in Nederland geen stad zo high tech als Eindhoven. De stad ademt innovatie, technologie zit in het DNA. De raakvlakken met de geboorteplaats van de techno, Detroit, zijn dan ook talrijk.
Bijgenaamd ‘Motor City’ ontwikkelde de Oost-Amerikaanse stad zich enorm door de auto-industrie (Ford, General Motors). Daar waar Eindhoven natuurlijk Philips, ASML, DAF en NXP heeft.
Kid Baltan
Uitgerekend door Philips werd in 040 al een blauwdruk voor techno gelegd, ver voordat dit in Detroit gebeurde. Dat gebeurde door ingenieur Dick Raaijmakers, die zich vanaf de jaren ‘50 in het voormalig Natuurkundig Laboratorium (NatLab) op Strijp S van zijn creatieve kant mocht laten zien.
Als ‘Kid Baltan’ (een anagram van Natlab) experimenteerde hij met synthesizers en knip- en plakwerk met bandrecorders. Hij tekende zo voor de allereerste populaire elektronische muziek ter wereld.
De Philips-directie was minder enthousiast. Het was volgens hen ‘geknoei’ en na een tijdje werd het niet belangrijk meer gevonden. De productie van gloeilampen en consumentenelektronica kreeg voorrang.
Miss Djax en Lady Aïda
In de jaren ’60 & ’70 lieten artiesten steeds meer creativiteit zien. Langzaamaan kwamen er nieuwe (elektronische) stromingen, zoals de vroege elektro van Kraftwerk in Düsseldorf.
Nadat disco de dansvloeren had gebracht leidde het uiteindelijk tot de schepping van techno in Detroit en house in Chicago. De connectie tussen Eindhoven en Detroit bleek toen al snel een warme. Het waren met name twee ambitieuze dames die de toon met techno aangaven in de Lichtstad, zwaar geïnspireerd door de ontwikkelingen in het oosten van de VS.
Volg TIOH op Facebook:
Een van die pioniers is Miss Djax (Saskia Slegers). De ‘Acid Queen’ werd een van de eerste Europese boegbeelden van de techno en reisde diverse keren op en neer naar Detroit en Chicago. Haar successen bereikte ze via een eigen platenmaatschappij (Djax-Up-Beats) en tours over de hele wereld. Daarbij maakte ze meermaals furore op de Love Parade in Berlijn. Miss Djax is nog altijd actief.
Stadgenoot Lady Aïda (Aïda Spaninks) geldt ook als een belangrijke trendsetter in de Nederlandse danceindustrie. Na eind jaren ‘80 te zijn begonnen met het in omloop brengen van techno en house, denderde ze langs alle festivals om haar missie te volbrengen: haar innovatiedrift over te brengen op het grote publiek. Het leidde tot diverse creatieve collabs, waaronder met orkesten én met diverse Amerikaanse techno-helden.
Ze startte immers met ‘Fluid’, een eigen avond in de Eindhovense Effenaar waarmee ze 6 keer per jaar naar hartelust de funderingen tot beven bracht. Haar programmering (met gastoptredens van onder meer Jeff Mills en Rolando) zorgde voor een loyaal publiek dat tot de laatste editie op de tiende verjaardag van Fluid bleef komen. Aïda heeft een stapje terug gedaan in de dance sinds ze als yoga-docente ging werken, maar bestiert in Eindje nog altijd een populaire dj-school.
Acid Junkies
De lijst is zeker niet compleet zonder Acid Junkies te benoemen (Stefan Robbers en Harold de Kinderen). De wereld maakte via dit duo kennis met een geëvolueerd techno- en acid geluid uit Eindhoven, tijdens evenementen live gebracht. Robbers startte ook het succesvolle Eevolute-label. Ook de ‘junkies’ onderhielden nauwe banden met Chicago en Detroit.
Anno 2018 heeft Eindhoven wellicht niet meer zo veel boegbeelden in de techno als weleer. Een artiest als Albert van Abbe timmert echter hard aan de weg en heeft inmiddels een flink portfolio aan internationale releases en optredens (onder meer in Berghain).
Daarnaast landt het technogenre qua evenementen nog altijd goed in 040, zoals bijvoorbeeld al 25 jaar wordt bewezen door Zodiak Commune. Awakenings doet in het Klokgebouw sinds jaar en dag de enige niet-Randstad-show. En met o.a. STRAF_WERK en binnenkort Soenda doen diverse andere organisaties hetzelfde. Daarnaast zijn inmiddels tal van nieuwe, jonge organisaties actief (o.a. Maschine).
30 jaar Dutch Dance: win het boek!
Het boek ‘Dutch Dance – How The Netherlands Took the Lead in Electronic Music Culture’ verschijnt op 16 oktober bij MARY GO WILD. Bestellen (met korting) kan hier.
We geven bij iedere aflevering van deze serie ook een exemplaar weg. Winnen? Deel dan jouw herinnering aan het onderwerp in de comments onder de post op onze Facebook of Instagram, en tag de vriend(en) die erbij betrokken was of waren.
