Met een uitvoering van zijn eigen compositie ‘The Planets’, samen met philharmonie zuidnederland, én een optreden tijdens een afterparty is Jeff Mills eind augustus hoofdact op het Zomerparkfeest in Venlo. We vonden – dichter bij huis dan we dachten – een geestverwant die het belang van de Amerikaanse techno-goeroe verklaart. En leggen je uit dat voor muziekliefhebbers, zeker ook van het elektronische soort, nog veel meer te genieten valt tijdens het gratis toegankelijke festival in Noord-Limburg.
Techno. Jeff Mills mag in de meest letterlijke zin van het woord een pionier worden genoemd. Weinigen zochten de grenzen van deze technologische muziek zo vaak en veel op als de man uit Detroit.
Hij maakte zich de techniek van het beatmixen zodanig eigen dat hij – vaak gebruikmakend van 3 of 4 decks – wel 70 platen in een uur weet te krijgen. The Wizard is een pseudoniem dat hij met verve draagt.
Hij toont zijn duizelingwekkende kunsten open en bloot op dvd’s als ‘Excibitionist’. Masterclasses in mixen, ver voor Boiler Room. Met het dvd-medium was hij trouwens ook een van de eerste binnen het dancegenre.
Underground Resistance
Mills maakte ook soundtracks voor films, waaronder Frits Lang’s klassieker ‘Metropolis’. En stapt dus net zo makkelijk op de bok als in de booth, als dirigent annex componist voor composities met orkesten.
Bijna zouden we vergeten dat hij ook nog eens een grondleggers mag heten van de technostroming zelf, uit bakermat Detroit. Nadat stadgenoten Derrick May, Juan Atkins en Kevin Saunderson (The Belleville Three) de blauwdruk hadden gelegd, ging Mills verder.
UR was rebels. Abstracter qua sound maar toch inhoudelijker
Samen met Mike Banks en Robert Hood vormde hij Underground Resistance. Een collectief/label waarmee het trio ook de politieke invloed van techno aanwendde, door zich hard te maken voor een betere positie voor zwarten.
In het artwork van UR, toen al: een grote zweem van science fiction en planeten. Onderwerpen die met name Mills van jongs af aan enorm fascineren.
Lady Aïda
Het was dit label en deze sound die de oren en ogen opende van twee vrouwelijke fanaten uit een andere technologische stad aan de andere kant van de oceaan, Eindhoven: Miss Djax en Lady Aïda.
Aïda (Spaninks): “Alles uit Detroit was te gek in die tijd, maar de drie-eenheid Mills-Banks-Hood was magisch. De Belleville Three waren meer de soulbrothers, UR was rebels. Abstracter in hun sound maar door hun artwork en agenda toch inhoudelijker.”
Mills springt er uit voor Aïda. In oktober 1996 is ze, samen met Doornroosje in Nijmegen, de eerste die hem over weet te halen voor een optreden in Nederland. De Amerikaan staat op het 2e jubileum van haar techno-avond Fluid in de Effenaar.
Na deze ‘gedenkwaardige avond’ ontmoette ze Mills nog vele malen. “Ik werd regelmatig naast hem geboekt op feesten, omdat ik in Nederland een van de weinigen was die Detroit techno omarmde en draaide.”
Een warm en vriendelijk mens, maar ook heel verlegen
Aïda herinnert zich dat de Amerikaan op een van die avonden bij haar thuis kwam eten (‘Budget om een artiest mee uit eten te nemen was er toen nog niet echt’). Ze had zwaar staan zwoegen op een pasta met zeevruchten.
“Bleek hij dat niet te lusten. Voorzichtig schoof hij tijdens het eten alle vis netjes naar de rand van z’n bord. Jeff is een heel warm en vriendelijk mens, maar ook heel verlegen.”
Orkestmuziek
Het onderscheidende van Mills is volgens Aïda zijn brede benadering. “Hij kijkt verder dan alleen muziek. Iets wat ik zelf ook altijd gedaan heb.”
Zijn composities voor en optredens met orkesten vormen hiervan het summum. Wat begon met een experiment met het Montpellier Philharmonic Orchestra resulteerde in diverse orkestrale projecten en creaties.
In 2014 stond Mills nog met het Residentie Orkest plus slagwerkensemble op het podium van het Muziekgebouw in Eindhoven, tijdens het Tromp Concours. ‘Where Light Ends’ was gebaseerd op een ruimtereis met de Space Shuttle Endeavour in 1992.
Lady Aïda zat in de zaal in Eindhoven en draaide op de afterparty. “Dat concert was heel gaaf. Jeff had heel goed nagedacht over welke elementen hij toevoegde. Dat was met name percussief, daar waar hij koper en strijkers vooral de ruimte liet.”
The Planets
Vanuit hier is het maar een klein lichtjaar naar ‘The Planets’, waarmee hij – als enige optreden deze zomer in Nederland – op Zomerparkfeest in Venlo staat.
Mills liet zich inspireren door het gelijknamige werk van componist Gustav Holst (1914-1916). In Venlo gaat hij met de philharmonie zuidnederland in een muzikale baan rond de zon: veel koper, percussie en diepe bassen en beats.
Het is ingewikkeld. Orkestleden lopen vaak een fractie achter op de beat
Lady Aïda weet uit eigen ervaring hoe lastig zo’n uitvoering is. Zelf stond ze ook eens op het podium met Het Brabants Orkest, een van de 2 zuidelijke gezelschappen die in 2013 opgingen in fusie-orkest philharmonie zuidnederland.
“Het is ingewikkeld, want orkestleden lopen vaak een fractie achter op het versterkte geluid uit de boxen. Je hoort de violen dan achter de beats aan rennen. Maar Jeff en zijn orkesten weten het tijdens hun uitvoeringen verrassend strak te krijgen.”
Zomerparkfeest: andere tips
Het gratis toegankelijke festival Zomerparkfeest (ZPF) is van 25 t/m 28 augustus in Venlo. Muziek in de volledige breedte staat centraal (van klassiek tot rock en elektronica), maar er is ook volop ruimte voor dans, beeldende kunst, film en theater.
Voor liefhebbers van elektronische muziek en dansfeestjes valt naast het optreden van Jeff Mills met philharmonie zuidnederland (vrijdag 26/8, 22:00 uur, Mainstage) nog veel meer te ontdekken en genieten. Enkele tips:
Egyptian Lover
Electro- en hiphop-baas Greg Broussard alias The Egyptian Lover vult al vloeren sinds begin jaren tachtig, waarbij zijn 808 drumcomputer nooit ver weg is. Hits van de ‘Electro Pharao’ zijn onder meer ‘Freak-a-Holic’ en ‘Egypt, Egypt’. Hij is zelden in Nederland te bewonderen.
>> Donderdag 25/8, 0:00 uur, Grenswerk Kerk
Lucky Done Gone + KOBE
Dat Gijs Voesten a.k.a. Lucky Done Gone een gast is om in de gaten te houden kon je al eerder lezen en horen bij ons. De Tilburger, opgegroeid in Noord-Limburg, draait kleurrijk en breed. Als je er visuals bij zou moeten maken, kun je er wel wat mee. Laat staan als je een ‘visuele performance-band’ als KOBE bent, die de sound van ‘Lucky’ in Venlo tot leven gaat wekken.
>> Vrijdag 26/8, 23:45 uur, Arena
Jeff MillsÂ
Na zijn optreden met het orkest verruilt Jeff Mills de bok voor de booth. In Poppodium Grenswerk treedt hij aan voor een 3 uur durende set.
>> Vrijdag 26/8, 0:30 uur, Grenswerk
Moksi
Uiteraard haalt ZPF ook ‘homegrown’ dancetrots van stal tijdens het festival. Moksi (dj Sam O’Neall ofwel Samir Ait Moh met mc Diego Stijnen) grossiert in dubstep-achtige powerhouse. In de slipstream van Venloos andere dancekanon Yellow Claw trok de nog maar prille act al de halve wereld over.
>> Zaterdag 27/8, 23:30 uur, Zelt
Zie de website van Zomerparkfeest voor het complete programma.
