De Dance-advocaat: De hype en waarde van NFT’s

Achter de industrie van events, dj’s, labels en releases gaat een wondere, maar niet zo vaak belichte wereld van kleine lettertjes schuil: die van het recht. En Sander Petit alias De Dance-advocaat is daar als geen ander in thuis. Ieder kwartaal lees je op TIOH zijn bijdrage, waarin Sander – zelf ook dj – je meeneemt in (veelal actuele) zaken uit zijn werk en wereld. Dit keer: NFT’s.

Non-fungible token

Als je een beetje tech-savvy en thuis in de dancescene bent, vult het nieuws over NFT’s ongetwijfeld steeds geleidelijker je timeline. NFT’s zijn op dit moment echt het buzz word in de creatieve sector. NFT staat voor non-fungible token. Fungible betekent zoiets als ‘uitwisselbaar’. Je kan zo’n token zien als een uniek eigendomscertificaat. Non-fungible betekent: ze zijn niet onderling uitwisselbaar. Een euro is dat bijvoorbeeld wel. Of je nou een Duitse of Franse euro hebt, dan maakt niet uit. De waarde en eigenschappen zijn gelijk. De tokens zijn als het ware verzamelobjecten en beperkt in aantal. Door vraag en aanbod naar de tokens, drijft schaarste de prijs van een token omhoog.

Als die tokens worden gekoppeld aan bijvoorbeeld digitale mode, beeldende kunst of muziek, dan kun je bijvoorbeeld een gecertificeerde kopie hebben van zo’n werk en heb jij het unieke certificaat daarvan. Bij schilderijen van bekende schilders werkt dat vaak net zo. NFT’s zorgen er dus voor dat jij bijvoorbeeld certificaat nummer 1 van de 10 kan hebben op het limited edition album van je favoriete dj of zelfs de enige officiële kopie van een track. Maar het kan ook zijn dat je 1 van de 100 tokens hebt van een plaatje dat iedereen gewoon op internet kan vinden, streamen of downloaden. Mogelijkheden te over en deals in overvloed. Je kan NFT’s daardoor zien als een van de belangrijkste bouwstenen van een nieuwe, blockchain-aangedreven digitale economie.

NFT’s minten en droppen

Het ‘minten’ van een NFT komt neer op het koppelen van een token aan een werk. Dit wordt ook weleens ‘tokaniseren’ genoemd. Net als met merch, vindt er daarna een ‘drop’ plaats. Met een drop wordt bedoeld dat de geminte NFT te koop wordt aangeboden.

Weet wat je koopt

Nadat je een ‘wallet’ hebt aangemaakt en daar wat crypto naartoe hebt gesluisd, kun je beginnen met het bieden op of kopen van NFT’s. Let daarbij ook nog wel even goed op de transactiekosten, ofwel de ‘gas fees’. Deze kunnen flink oplopen en niet zelden tot zo’n 40 euro.

Met de aanschaf van een NFT koop je eigenlijk een plek in de blockchaindatabase waarin staat dat jij de economische eigenaar bent van de token die bijvoorbeeld aan een bepaalde track is gekoppeld. Aan de token kunnen nog voordelen zitten in het echte leven, bijvoorbeeld kaartjes voor optredens of andere goodies. Soms is de NFT gekoppeld aan een unieke beleving, zoals het 3D-concert van Don Diablo. Dat werd verkocht voor 600 ether, tegen die tijd zo’n 1 miljoen euro. Die token is verhandelbaar. Veel investeerders hopen dat hun NFT’s later meer waard worden.

Need to knows

Even een paar ophelderingen zodat je geen flater slaat in de kroeg of aan de bar op een festival:

• Een NFT is niet het kunstwerk zelf, maar de token die aan een kunstwerk gekoppeld wordt;
• Je betaalt niet met NFT’s, maar voor NFT’s. De NFT is dus zelf geen valuta;
• NFT’s koop je doorgaans met cryptocurrency zoals Ethereum;
• Een NFT wordt geregistreerd op een blockchain;
• Als je een NFT koopt, dan hangt het van het koopcontract af wat je krijgt en wat je ermee mag doen;
• Tenzij anders aangegeven, krijg je met de koop van een NFT niet ook gelijk de rechten over een kunstwerk, mode-item of track.

Voordelen voor artiesten

Voor de maker van het kunstwerk waar een NFT aan is gekoppeld, zijn er ook voordelen. Allereerst natuurlijk de connectie met de fan. Door NFT’s uit te geven, zie je wie collectors items van je willen hebben. Daarnaast creëer je schaarste aan iets wat daarvoor vrij verkrijgbaar en kopieerbaar was en zijn er tal van crowdfund-mogelijkheden, wat weer bijdraagt aan het community-gevoel. Ook kun je als artiest verdienen aan de doorverkoop van de NFT. Dit kan omdat er in de computercode of het ‘smart contract’ iets ingebouwd kan worden dat ervoor zorgt dat je bij iedere verkoop automatisch een bepaald percentage van de doorverkoop krijgt. Net als bij voetballers die uit een jeugdopleiding van een profclub komen en daarna worden doorverkocht. De club waar ze zijn opgeleid, krijgt dan meestal ook nog een bepaald percentage.

Andere voordelen

Je kan in het onderliggende smart contract ook beperkende voorwaarden zetten. Zo kan secundaire ticketverkoop aan banden worden gelegd, als je concerttickets of -toegang koppelt aan een NFT waarbij is bepaald wat de maximale doorverkoopprijs is.

Risico’s en nadelen

Is het dan alleen rozegeur en maneschijn? Nee, zeker niet. De transactiekosten kunnen duur zijn. Het is enorm speculatief en de waarde van crypto’s fluctueert nogal. Daarnaast weet je vaak niet precies van wie je iets koopt en waar je moet zijn als het misgaat. Ook bestaat de kans dat de blockchain waarop de NFT staat op een moment uit de gratie raakt en niet meer wordt onderhouden. Dan kun je alles kwijtraken. Uit berekeningen blijkt dat het minten van een NFT gelijk staat aan het 1,5 miljoen keer gebruiken van een waterkoker. Greta Thunberg gaat dus niet heel lekker op NFT’s.

Hype, bubbel, bluf of de toekomst?

Wie het weet, mag het zeggen. Op dit moment gaat er ontzettend veel geld in om, terwijl de waarde van NFT vooral gedreven lijkt te zijn door het opblazen van de markt. Misschien komt dat ook door mijn gevoel dat het creëren van digitale schaarste – door maar een beperkt aantal NFT’s uit te geven van iets dat publiekelijk relatief vrij beschikbaar is, zoals een track op SoundCloud of Spotify – eerder het kunstmatig opkloppen van een hype is. Alles in de hoop dat er altijd een gek is die er meer voor geeft. Zoiets als de huizenmarkt, maar dan voor openbaar toegankelijke plaatsen.

Aan de andere kant moeten we misschien nog wennen aan het koloniseren van het digitale domein en digitaal eigendom in Web 3.0. De generaties na ons zullen dat als veel gebruikelijker zien. Ik voel me oud als ik dat een generatiekloof noem, maar daar komt het denk ik wel op neer. Desalniettemin blijf ik het vanuit persoonlijke interesse, als advocaat (en als oudje – 35) op de voet volgen. Wie weet heeft het de toekomst.

Meer van De Dance-advocaat?

Lees de eerdere columns van De Dance-advocaat op TIOH. Zie daarnaast ook zijn eigen blog.