Elke dj weet het nog goed: de eerste keer draaien buiten de veiligheid van het eigen slaapkamertje. Plots voor een publiek staan – hoe klein of groot dan ook. Wel of geen voorbereiding, en hoe zat het met de zenuwen? Vaak met vinyl begonnen, hebben tallozen zich door de jaren heen ook de digitale wereld eigen gemaakt en ‘are still going strong’. Deze week in de serie MY FIRST GIG: de Nederlandse dj/producer en live-artiest Steve Liem a.k.a. Ritzi Lee. “Ik had geen tijd om te drinken. Na mijn gig stonden overal in de booth volle glazen.”
“Mijn vader speelde thuis vaak gitaar en heeft zelfs nog een poosje in een band gespeeld”, blikt Ritzi Lee terug. “Mijn moeder komt oorspronkelijk uit voormalig Joegoslavië en was van kinds af aan met zingen bezig. Helaas waren haar ietwat orthodoxe ouders daar niet erg enthousiast over en kreeg ze geen steun in haar zangambities. Je kunt wel zeggen dat de muziek via hen in mijn genen zit. Ik heb zeker een muzikaal gehoor van hen overgenomen. Hoe zeggen ze dat ook alweer? Muziek zit in mijn bloed!”
Hooked
“Op de lagere school moest ik het doen met cassettebandjes. Ik groeide op in het Amsterdamse Osdorp en luisterde veel naar hiphop, onder andere van Public Enemy. Vanaf 1993/’94 ging ik zelf af en toe platen kopen, die ik op mijn enige pick-up kon draaien. Net voor ik naar de middelbare school ging, ontdekte ik de house. Vanaf het eerste moment was ik hooked. House was alles! Ik luisterde elke variant, van techno tot gabber en acid.”
“Mijn ouders hadden in die tijd een karateschool. Dat was een compleet andere wereld. Ik raakte bevriend met een paar jongens die er trainden. Een van hen danste professioneel in Club iT. Hij vond het leuk om mij af en toe een paar vinyls te geven die vaak wat minder mainstream waren. Ik vond het te gek en verdiepte me alsmaar meer in de house.”
RoXY en Chemistry
“Tijdens die zoektocht belandde ik bij platenzaak Blackbeat Records, later Midtown Records. Natuurlijk ontmoette ik daar ook nieuwe mensen, onder anderen degenen die achter Club RoXY zaten. Toen ik ook bij Outland Records belandde, leerde ik degenen kennen die verantwoordelijk waren voor de Chemistry-avonden in Club Escape. Ik was pas 13 of 14, dus nog iets te jong om naar die clubs te gaan. Maar vanaf mijn 15e kregen ze me wel binnen bij de RoXY en op de Chemistry-avonden.”
“Ik was nog maar een scholier, dus mijn budget was minimaal. Ik heb het daarom jarenlang met mijn cassetterecorder en draaitafel zonder pitch moeten doen. Gelukkig kende ik nog wat mensen die twee draaitafels hadden waar ik wel eens op kon oefenen. Feit is dat ik een enorme supporter van de house was.”
Eindejaarsfeest
“De conciërge van de middelbare school was gelukkig een gelijkgestemde geest. Ook had ik een paar klasgenoten die van house hielden. Samen besloten we ons eindejaarsfeest te organiseren en zelf te gaan draaien. Dit zou mijn officiële first gig worden. Het feest vond plaats in feestzaal De Knijn in Amsterdam.”
“Ik was niet nerveus want ik voelde me er helemaal klaar voor om mijn muziek te laten horen. Spannend vond ik het wel. Je draait immers voor je generatiegenoten en je wil ze plezier geven. Tegelijkertijd wilde ik ook echt laten horen: ‘Dit is mijn muziek!’”
“Het leek wel of ik ineens fans had!”
Mystery Forces
“Het feest was een succes en bleek de opmaat naar mijn eerste club-gig in 1996. Ik was toen 18. Samen met wat anderen organiseerde ik mijn eerste event. We noemden het Mystery Forces. Hier zit trouwens nog een grappig verhaal aan vast want rond diezelfde tijd kwam de naam Mysteryland op. Als we flyers rondbrachten, zagen we namelijk ineens ook flyers van dat festival liggen. Puur toeval.” Ritzi Lee, lachend: “Wij dachten: ‘Het zal wel, whatever’.”
“Omdat ik vaak bij Chemistry kwam, kende ik inmiddels ook de clubbaas. Via hem kregen we toestemming om als try-out een clubavond te organiseren. Voor mijn set zelf was ik dit keer evenmin zenuwachtig. Wel was ik doodnerveus dat er niet genoeg publiek zou komen. De volgende dag zou er namelijk in de Escape een groot MTV-event plaatsvinden, dat tegelijkertijd in verschillende Europese hoofdsteden van start zou gaan. Dit event was compleet uitverkocht dus ik hield mijn hart vast voor onze avond.”
“Sowieso komt er heel veel op je af als je net de muziekwereld instapt. Je weet niets over managen of promotie. Het is nogal wat. Ik ben er toen ook al snel achter gekomen dat organiseren niets voor mij is. Wel dj’en.”
Grootheden
“Uiteindelijk was de avond supergeslaagd! Het was een kick om voor meer dan duizend man te staan. Bovendien voelde ik me op mijn plek in die booth. Ik wist immers wat ik deed! Natuurlijk vond ik het ook fantastisch dat ik in dezelfde booth stond waar elke zaterdagavond grootheden als Marcello, Dimitri en Remy stonden. Ik voelde eerbied!”
“Het allervetste was echter de feedback die ik kreeg. Het leek wel of ik ineens fans had! Mensen die ik nog nooit had gezien, kwamen vragen waar en wanneer ze me weer konden horen en zien draaien. Ik weet nog dat ik in ieder geval wat Outland-platen heb gedraaid die we nu klassiekers noemen maar die toen nieuw waren. Ook heb ik bijvoorbeeld ‘Agrophobia’ (Kenny Larkin Remix) en Lovebeads Feat. Courtney Grey – ‘This Is The Only Way’ (Heller ‘n’ Farley Project Mix) gedraaid.”
Club als ‘free format’
“Ik had thuis alle platen uitgezocht die ik eventueel wilde gebruiken, maar eigenlijk deed ik toen al wat ik nog steeds doe. Ik neem mijn koffers mee maar kom er zelf ook pas ter plekke achter wat de eerste plaat gaat worden. Tenminste, als ik in een club draai. Een club zie ik als ‘free format’. Een mix voor een podcast en een festivalset pak ik natuurlijk anders aan.”
“Mijn ouders waren trouwens bij die first gig aanwezig. Ze hebben me altijd gesteund en vonden het geweldig wat ik deed. Dat was bij veel dj’s wel anders. Mijn ouders zeiden echter: ‘Wij zaten in de jaren zestig en zeventig in de punk en rock. Het is een illusie om te denken dat al die andere ouders dat niet deden’. Ach, het waren destijds natuurlijk sowieso andere tijden.”
Outland Records
“Je vraagt of ik een mentor heb gehad. Dat vind ik een moeilijke vraag. Nu ik erover nadenk, kan ik wel zeggen dat er één man is geweest die mij in ieder geval veel advies heeft gegeven. Dat is Pieter Hoovers, de toenmalige eigenaar van de Amsterdamse platenzaak Outland Records. Hij zei dan op een vaderlijke toon: ‘Steve, je bent nog jong en je hebt potentie’. Hij geloofde in me en leerde me veel over artiest zijn, de verwachtingen die erbij komen kijken en hoe het dancewereldje in het algemeen werkte.”
“Steve Rachmad werkte in die tijd bij Outland Records, waar ik vaak kwam. Hij zag me kennelijk als een van de jongens en hield geregeld plaatjes voor me achter. Dat kon ik enorm waarderen want op die manier kon ik mijn sets interessant houden.”
“Of ik fouten heb gemaakt? Volgens mij niet. Ik heb de booth die avond geen seconde verlaten. Ook niet voor een drankje. Sowieso kwamen aan de lopende band mensen naar me toe en zetten een biertje of iets anders voor me neer. Ik heb er echter geen slok van genomen. Je weet immers nooit wat erin zit.” Lachend: “Bovendien was ik geconcentreerd met mijn set bezig. Ik had geen tijd om te drinken. Na mijn gig stonden overal in de booth volle glazen.”
“Wees niet bang om fouten te maken want die zijn juist belangrijk”
Eyeopener
“Wat ik die avond heb geleerd, is dat met name in een club de opbouw erg belangrijk is. Ik merkte die avond heel snel dat bepaalde platen invloed hadden op de sfeer en dat je dus als dj de controle hebt over de kant die de avond heen moet gaan. Dat was me op het schoolfeest nog niet opgevallen maar nu was het een echte eyeopener.”
“Helaas zat er bij de Escape geen vervolg in voor onze avondjes, maar we kregen wel de kans om op Koninginnedag in de Vijzelstraat een eigen podium op te zetten.”
“Of ik nog tips heb voor upcoming dj’s/producers? Tja, de scene en het spel zijn de afgelopen jaren flink veranderd. Ik zou zeggen dat je je verwachtingen niet te hoog moet spannen. Ik zie geregeld dat mensen die niet doorbreken, na twee jaar alweer afhaken. Je moet echter met de juiste beweegredenen in de muziek springen. Dat wil zeggen: met 100% liefde voor de muziek waar jíj mee bezig bent. Wees niet bang om fouten te maken want die zijn juist belangrijk. Ken je geschiedenis en weet wat er in het muzikale houseverleden allemaal is gebeurd. Vaak hebben jonge dj’s geen flauw benul van hetgeen wij als housepioniers allemaal hebben moeten overwinnen.”
Sound
“Ik besef dat niet elke dj een signature sound heeft. Toch willen de meesten dit wel bereiken. Ik streef er ook naar dat, als ik sta te draaien, mensen op afstand al horen: ’Dit is Ritzi Lee!’ Als je dat kunt bereiken, nou: you did it!”
“Het afgelopen jaar hebben de optredens natuurlijk stilgelegen. Ik ben daarom vooral actief aan het produceren geslagen. Ik ben onder meer bezig met een trilogie voor MORD Records uit Rotterdam. Het eerste deel daarvan is net uitgekomen. Het gaat uiteindelijk om drie complete albums dus dat zijn een hoop nummers. In oktober verschijnt deel 2 en begin volgend jaar het laatste deel. Daarnaast ben ik met diverse interessante concepten bezig, maar dan kan ik op dit moment nog niets over zeggen.”
Ritzi Lee
