Prei kweken & eten: een smaakvolle alleskunner vol gezondheidsvoordelen

Prei is een klassieke groente in de Hollandse keuken en niet voor niets: het is smaakvol, veelzijdig en boordevol voedingsstoffen. Of je nu prei verwerkt in soep, roerbakt met andere groenten, of laat karamelliseren in de oven – deze lange stengelgroente doet het altijd goed. En het mooie is: prei is verrassend makkelijk zelf te kweken én bijzonder gezond.

In deze blog lees je alles over het kweken van prei in eigen tuin én ontdek je waarom prei een krachtpatser is voor je gezondheid.

Prei kweken – eenvoudig, productief en het hele jaar door

Waarom prei kweken?

Prei is een ideale groente voor de moestuin of verhoogde bak, want:

• Je kunt het hele jaar door prei kweken (zomer- en winterrassen)

• Prei neemt relatief weinig ruimte in

• Ze is weinig gevoelig voor ziekten

• De oogst is lang houdbaar, vooral winterprei

• Je kunt zelf opkweken uit zaad, of plantgoed kopen voor een voorsprong

Wanneer prei zaaien en planten?

Er zijn grofweg drie soorten prei, afhankelijk van de oogstperiode:

Tip: Zomerprei is malser, winterprei steviger en sterker van smaak. Combineer beide voor jaarrond prei uit eigen tuin!

Hoe prei zaaien en uitplanten?

1. Zaaien: zaai in een zaaibak of tray met zaaigrond. Laat opkomen bij 15–20°C.

2. Verspenen: zodra de plantjes 10–15 cm hoog zijn, uitplanten in de volle grond.

3. Gat maken: maak met een stok een diep plantgat (ca. 15–20 cm), zet het preiplantje erin en geef water – de aarde zakt vanzelf aan.

4. Afstand: houd 10–15 cm tussen de planten en 25–30 cm tussen de rijen.

Door diep te planten, krijg je een langere witte schacht – het lekkerste deel van de prei!

Verzorging

• Water geven bij droogte, vooral in de beginfase

• Regelmatig wieden – prei houdt niet van concurrentie

• Aanaarden (grond opbrengen rond de stengel) helpt om meer wit te krijgen

• Bemesten met compost of organische meststof

Oogsten

• Oogst zomerprei na ca. 3–4 maanden

• Winterprei kun je laten staan tot je ‘m nodig hebt, zelfs bij lichte vorst

• Gebruik een spitvork om prei voorzichtig uit de grond te halen

Bewaren

• In de koelkast: tot 1 week houdbaar

• Ingevroren: eerst in ringen snijden en kort blancheren

• In de tuin: winterprei blijft in de volle grond goed tot het voorjaar

Waarom is prei zo gezond?

Prei is lid van de lookfamilie (Allium), samen met knoflook, ui en bieslook – allemaal bekend om hun geneeskrachtige eigenschappen. En ook prei heeft een indrukwekkend gezondheidsprofiel!

Rijk aan prebiotische vezels

Prei bevat veel inuline, een oplosbare vezel die:

• De groei van goede darmbacteriën stimuleert

• Bijdraagt aan een gezonde spijsvertering

• Helpt bij bloedsuikerregulatie

• Lang verzadigd houdt

Goed voor je darmflora én je immuunsysteem.

Laag in calorieën, hoog in voedingsstoffen

Prei bevat per 100 gram:

• Slechts ca. 30 kcal

• Maar wél veel:

  • Vitamine K – belangrijk voor bloedstolling en botgezondheid

  • Vitamine C – ondersteunt het immuunsysteem

  • Foliumzuur (vitamine B11) – essentieel voor celdeling en zwangerschap

  • Mangaan – helpt bij energiestofwisseling en antioxidantwerking

Goed voor hart en bloedvaten

Dankzij zwavelverbindingen (zoals allicine) en kalium helpt prei bij:

• Het verlagen van de bloeddruk

• Het verbeteren van de doorbloeding

• Het beschermen van de bloedvaten

Prei kan zo bijdragen aan een gezond hart- en vaatstelsel.

Antioxidanten & ontstekingsremmers

Prei bevat:

• Polyfenolen – beschermen tegen celveroudering

• Kaempferol – een flavonoïde met ontstekingsremmende eigenschappen

• Zwavelhoudende stoffen – helpen bij detoxificatie in de lever

Hoe eet je prei?

Prei is super veelzijdig:

In warme gerechten:

• In soepen (denk aan prei-aardappelsoep of romige preisoep)

• In stamppotten en ovenschotels

• In quiche of hartige taart

• Gestoofd met mosterdsaus of kaas

In salades:

• Rauw in dunne ringetjes (jonge prei!)

• Gemarineerd in citroen en olie

• Gegrild op de barbecue

In bijgerechten:

• Gebakken met spek of champignons

• Karamelliseren met boter en balsamico

• In combinatie met pasta of rijst

Prei – Vraag & Antwoord (Q&A)

Wat is prei?

Prei (Allium porrum) is een groente uit de uienfamilie met een lang, wit gedeelte en brede, groene bladeren. De smaak is mild uiachtig en prei wordt wereldwijd gebruikt in soepen, ovengerechten, stoofpotten en roerbakgerechten.

Wanneer zaai of plant je prei?

Prei kent twee hoofdtypen: zomerprei en winterprei.

• Zomerprei: zaaien in februari–april → oogsten juli–september

• Winterprei: zaaien in april–mei → oogsten oktober–februari

Voorzaaien binnenshuis kan al vanaf februari.

Hoe kweek je prei?

• Zaai op zaaibed of in trays

• Verspeen jonge plantjes als ze ca. 20 cm hoog zijn

• Plant in een diep gaatje (15 cm) om lange witte schachten te krijgen

• Houd 15 cm afstand tussen planten, 30 cm tussen rijen

• Geef water na het planten en tijdens droge periodes

• Aanaarden (grond bijschuiven) zorgt voor langere witte stelen

Prei groeit langzaam – reken op 4 tot 6 maanden van zaai tot oogst.

Kun je prei in potten kweken?

Dat is mogelijk, mits je een diepe pot of kweekbak gebruikt. Kies dan bij voorkeur een zomerprei-ras. Zorg voor voedzame grond en voldoende vocht.

Wanneer oogst je prei?

• Zomerprei: vanaf juli

• Winterprei: vanaf oktober, tot zelfs februari of maart

• Oogst prei door hem uit de grond te trekken of los te steken met een spitvork

Winterprei is goed bestand tegen vorst en kan in de volle grond blijven staan.

Is prei gezond?

Ja! Prei is rijk aan belangrijke voedingsstoffen:

• Vitamine K – goed voor botten en bloedstolling

• Vitamine C – ondersteunt de weerstand

• Foliumzuur (B11) – belangrijk voor celdeling

• Antioxidanten zoals kaempferol

• Vezels – bevorderen de spijsvertering

• Prebiotica (zoals inuline) – ondersteunen een gezonde darmflora

Prei is bovendien caloriearm (ca. 30 kcal per 100 gram).

Kun je prei rauw eten?

Ja, jonge of fijngesneden prei kun je rauw gebruiken:

• In salades

• In dips of spreads

• Op broodjes of wraps

Rauw is prei pittiger van smaak dan gekookt.

Hoe gebruik je prei in de keuken?

Prei is zeer veelzijdig:

• In soepen, zoals aardappel-preisoep

• In quiches, ovenschotels of stamppotten

• Roergebakken met andere groenten

• Gestoofd in boter of bouillon

• In pasta’s of risotto

Gebruik zowel het witte als het groene deel – het groene blad is ideaal voor bouillon of stoofgerechten.

Hoe bewaar je prei?

• In de koelkast: tot 7 dagen (in plastic zak of doek)

• In de kelder: winterprei kan enkele weken bewaard worden

• Invriezen: eerst blancheren, dan luchtdicht invriezen

Wat zijn goede combinaties met prei in de moestuin?

Prei groeit goed samen met:

• Wortels (helpen elkaar tegen wortelvlieg)

• Selderij, pastinaak of kool

• Kruiden zoals tijm of bonenkruid

Vermijd het combineren met andere uiengewassen op dezelfde plek jaar na jaar (wisselteelt).

Waarom is prei een must in de moestuin én keuken

✔ Makkelijk te telen, ook in de winter
✔ Winterhard en lang oogstbaar
✔ Rijk aan vezels, vitamines en antioxidanten
✔ Goed voor darmgezondheid en weerstand
✔ Veelzijdig in allerlei gerechten

Conclusie: prei is een gezonde topper uit eigen tuin

Of je nu kiest voor een vroege zomerprei of een stevige winterprei – zelf prei kweken is makkelijk en levert veel op. Je hebt maandenlang oogstplezier én een groente in huis die:

• Darmgezondheid ondersteunt
• Vol zit met vitamines en mineralen
• Ontstekingsremmend werkt
• Weinig calorieën bevat en toch goed vult

Kortom: prei is een alleskunner – in de tuin én in de keuken.