Met de overdaad aan feestjes en festivals alleen al in onze provincie moet je jezelf minimaal in tweeën delen – terwijl je je geld vermenigvuldigt – wil je niet teveel missen deze zomer. De party-agenda puilt letterlijk uit en ze raden zelfs aan om je voorkeuren aan te geven omdat je anders door de festivals het feest niet meer ziet. Wanneer je echter het genre dubstep aanvinkt, doemt een oneindige leegte op. Is dubstep dood in Brabant?
Interesse in het onbekende
Als iemand die vraag kan beantwoorden, is het Sjak van Bussel, eigenaar van platenzaak Antenne en wandelende muziekencyclopedie. Misschien wel de eerste Brabander die het genre hoorde, in ieder geval was hij de eerste die een dubstepfeestje organiseerde. In 2004 werd zijn interesse gewekt in de Londense platenzaak Black Market. Vijf platen stonden er uitgestald met daarboven de toen nog mysterieuze omschrijving ‘dubstep’.
De platen gingen mee naar Nederland en niet veel later volgden de makers. “Ik was meteen verkocht door de diepte van het geluid en de dynamiek in de tracks en wilde anderen kennis laten maken met het genre.”
In 2005 gaf de dubsteppionier het eerste Brabantse feestje in de Tilburgse paradox. “Er waren ongeveer vijftig man, waarvan zeker de helft ‘vanwege interesse in het onbekende’.” Dat typeerde de beginfase van het genre, maar gaandeweg veranderde niet alleen het geluid maar ook de voorkeuren van de bezoekers.
“Na 25 succesvolle edities van Trigga heb ik de stekker eruit getrokken. In het begin kwamen de mensen echt om verrast te worden met nieuwe sounds, de laatste feestjes stonden ze al na een kwartier aan mijn booth te zeuren om Skrillex.”
Wisseling van de wacht
Dubstep kenmerkt zich door een relatief sloom tempo (140 bpm) en de nadruk op de derde tel. In het begin draait dubstep maar om één ding. Wie een slechte mp3speler of een huis-,tuin en keuken speakertje heeft, komt bedrogen uit.
Dubstep is bass en zonder subwoofer is ’t onmogelijk om de muziek op juiste waarde te schatten dan wel überhaupt te horen. Gaandeweg maakt de nadruk op de lage tonen plaats voor focus op de hoge- en middentonen, vaak met robotachtige, snerpende geluiden. Is het genre eerst nog sterk verwant met reggae en dub, de laatste jaren bewoog het steeds meer richting electro en viel het uiteen in allerlei substromingen. Dat was het moment dat de massa het pas echt omarmde, terwijl veel liefhebbers van het eerste uur afhaakten. De rode oogjes maakten plaats voor kraalogen.
Ook organisatoren en dj’s voelden zich niet meer op hun plek binnen het versplinterde genre en de veranderende, commerciëler wordende scene. Trigga stopte, Resist plaatste zich uit de markt door alles behalve dubstep te draaien, terwijl ook de jongens van Glow – die regelmatig feesten organiseerden in de W2 en de Talentfactory in Den Bosch- het over een andere muzikale boeg gooiden.
Net als pioniers als de Mierlose Martyn, 2562 en de Eindhovense dj Piro, die zijn geesteskind Sine, het tweemaandelijkse dubstepfeestje in de Effenaar- doorgaf om zich op andere muziek te richten. In het voorjaar was ook het ‘begrafenisfeestje’ van SAW, opvolger van Sine, en zo is het ineens gedaan met dubstep op Brabantse bodem. Wie nog wil wobbelen, moet naar Nijmegen (Give it dub) of de Randstad (Subway, 50hurtz).
Breder pallet aanbieden
VOID leek dat gat op te vullen, maar ’t bassfeestje dat eind augustus stond ingepland in de kleine zaal van de Effenaar is afgelast wegens “onvoorziene omstandigheden”. Volgens Elvin Usidame, programmeur van de Effenaar, betekent dit echter niet ’t einde van dubstep.
“Wel willen we ons meer richten op een bass-avond, een weg die met SAW al werd ingeslagen: “Ik weet niet of een pure dubstep avond nog werkt, we willen zelf een breed pallet aanbieden en mikken nog steeds op de grote zaal. Het lijkt allemaal erger dan het is, omdat een aantal gebeurtenissen nu samenvallen. Belangrijkste is dat iemand het feestje 100% uitdraagt en naar een hoger niveau tilt. We merken dat nu het enthousiasme ontbreekt omdat mensen toe zijn aan nieuwe uitdagingen.”
De Effenaar zoekt een dj/organisiatie die de kar wil trekken. “De komende weken moet dat concreet vorm gaan krijgen.”
Verdrukt door de massa
Ook bij de andere bekende podia (Mezz, Hall, Dynamo enz.) ontbreekt het genre op de aangekondigde agenda voor het najaar. In de W2 gaat die avond er niet meer van komen. In ieder geval zolang danceprogrammeur Joost van de Berkmortel de touwtjes in handen heeft. Dat komt niet omdat hij een hekel heeft aan het genre. Integendeel. Bijna met weemoed haalt hij herinneringen op aan het beste dubstepalbum ooit en zijn eerste dubstepfeestje in 2007 in het Stroomhuisje.
“Ik had nog nooit zoiets gehoord als dubstep maar dacht ook dat ik dit pareltje vrijwel als enige al ontdekt had tot Paul (Piro) tijdens een feestje ineens dubstep erin knalde. Dat was de tijd dat de grote jongens nog draaiden voor vijftig boos kijkende jongeren met een capuchon op.”
Toen hij SAW overnam van Piro en later ook Requake in 013 organiseerde, was die fase allang voorbij. “Dubstep was als een snel dovende steekvlam. De liefhebbers werden verdrukt door de massa die het gretig opkauwde maar al snel weer uitspuugde, door naar de volgende hype.”
Zo snel als ’t genre opkwam en de grote zalen van de Effenaar en 013 vol stroomden, zo snel was het ook weer over. Joost: “Het is niet meer stoer om dubstep te luisteren als je neefje van 12 dat ineens ook doet.”
Ook veel -lokale- dj’s haakten af. “Dat waren de echte liefhebbers en die stonden ineens voor een zaal vol met mensen die op schouders zitten en glowsticks vasthielden. Ze wilden alleen maar harder en harder.”
Bestaansrecht
Dubstep blies zichzelf op. Steeds harder, steeds scheller, steeds platter. Maar onderweg naar de climax klapte de bubbel en zo volgde in plaats van de hardste drop de stilte. Toch is dubstep niet dood in Brabant, denkt Sjak. Zo werd er in 2013 in Eindhoven nog een recordlabel opgericht vol lokale dj’s als The Illuminated en Addergebroed. Releases die stuk voor stuk klinken alsof ze in 2009 gemaakt zijn.
Maar toch verkoopt Sjak nog maar zelden een album. Zeker in vergelijking met toen hij de platen zelf importeerde omdat ze via geen distributeur te verkrijgen waren. “Mensen kwamen uit heel Nederland en België. Nu verkoopt het maar mondjesmaat, het is unieke muziek die zich blijft ontwikkelen.”
Sjak trekt een vergelijking met de opkomst van jungle. “Toen de grootste hype voorbij was, wist je dat het nooit meer zo groot zou worden als het ooit was, maar ook dat het genre nooit meer zou verdwijnen omdat het haar bestaansrecht had bewezen.”
